Mount St.Helens wybucha wybuchowo w 1980 roku. Zdjęcie dzięki uprzejmości USGS.

naukowcy już dawno zdali sobie sprawę, że żadne dwa wulkany nie wybuchają tak samo. Niektóre, jak Góra St. Helens, wybuchają gwałtownie i wysyłają popiół i gaz wysoko w powietrze. Inne, jak Kilauea na Hawajach, sączą czerwoną gorącą lawę, która biegnie jak syrop klonowy w dół zbocza wulkanu. Wiele czynników decyduje o tym, jak wybuchnie wulkan. Zrozumienie tych kontroli jest dużą częścią nauki o Wulkanologii.

Lawa spływa do morza na Hawajach. Zdjęcie dzięki uprzejmości USGS.

istnieją dwa dominujące Typy erupcji wulkanicznych:

erupcje wysiękowe – magma unosi się przez powierzchnię i wypływa z wulkanu jako lepka ciecz zwana lawą.

wybuchowe erupcje – magma jest rozdarta, gdy wznosi się i dociera do powierzchni w kawałkach zwanych piroklastami.

Wracając do naszych wcześniejszych przykładów, katastrofalna erupcja Góry św. Heleny w maju 1980 roku może być śmiało sklasyfikowana jako erupcja wybuchowa. Wspólny obraz czerwonej gorącej lawy spływającej po Kilauea i pokrywającej drogi i domy jest wylewną erupcją. Jednak głównie wybuchowe wulkany, takie jak Mount St.Helens, mogą wykazywać wylewne zachowania, takie jak etapy wzrostu kopuły po erupcjach wybuchowych z lat 80. i ponownie w 2004 roku (obraz po lewej). Hawajskie wulkany często wykazują fontanny ognia, które można uznać za wybuchowy styl erupcji (obraz po prawej).

Dlaczego wulkany zachowują się tak różnie? To, czy wulkan wybuchnie wybuchowo, czy wysiękowo, zależy od obecności pęcherzyków. Magmy zawierają wiele różnych gazów, takich jak H2O (woda), CO2 (dwutlenek węgla), SO2 (dwutlenek siarki), HCl (chlorowodór) i HF (fluorowodór). Głęboko w ziemi, gdy magma znajduje się w komorze magmowej, gazy te są wygodnie mieszane z magmą. Ponieważ magma unosi się w kierunku powierzchni, gazy nie są już wygodne w roztopie i wychodzą z magmy, tworząc pęcherzyki. W niektórych sytuacjach pęcherzyki tworzą się bardzo łatwo. Czasami jednak pęcherzyki nie są w stanie się uformować. Kiedy bardzo bąbelkowa magma dociera do powierzchni, bąbelki pękają i wysyłają odłamki magmy lecące w każdym kierunku jako piroklasty. Magma bez pęcherzyków po prostu wycieka na powierzchnię.

na obrazie po lewej stronie, pęcherzyki tworzą się głęboko w kanale wulkanu i wznoszą się na powierzchnię, fragmentując magmę. Ten wulkan wybucha wybuchowo. Jeśli pęcherzyki uformowałyby się wyżej w przewodzie, magma nie rozpadłaby się tak bardzo, a Wulkan wybuchłby bardziej wysiękowo.

bąbelki kontrolują czynnik znany w Wulkanologii jako wybuchowość. Im więcej pęcherzyków rozwija się magma, tym wyższa wybuchowość erupcji. Aby lepiej sklasyfikować rozmiar erupcji wulkanicznych, wulkanolodzy opracowali wskaźnik wybuchowości wulkanicznej (vei), aby sklasyfikować erupcje. Skala VEI zaczyna się od 0 i nie ma górnej granicy, ale największa erupcja w historii miała Wielkość 8.

Volcanic Explosivity Index