wersja planu sieci Komisarycznej dla Manhattanu z 1807 roku; została przyjęta w 1811 roku.

Nowy Jork pozostał kosmopolityczną enklawą w Ameryce. Nowy konsul Francuski wydał raport w 1810 roku:

” jego mieszkańcy, którzy są w większości cudzoziemcami i składają się z każdego narodu, z wyjątkiem Amerykanów, że tak powiem, nie mają generalnie nic poza interesami. Nowy Jork można określić jako stałe targi, na których dwie trzecie populacji jest zawsze zastępowane; gdzie zawierane są ogromne transakcje biznesowe, prawie zawsze z fikcyjnym kapitałem i gdzie luksus osiągnął alarmujące wyżyny… To na wsi i w miastach śródlądowych trzeba szukać amerykańskiej populacji stanu Nowy Jork.”(cytowany przez Fernanda Braudela, the Perspective of the World, 1984 str 406).

„fikcyjny kapitał” francuskiego konsula betokens świat kredytu, na którym oparto zaufanie nowojorczyków. Plan komisarzy z 1811 r.nakładał na cały zróżnicowany teren Manhattanu siatkę pomiarową, w dalekosiężnej, choć być może nieczułej topograficznie wizji.

Nowy Jork, z populacją 96 000 w 1810 roku, znacznie przewyższył swoich rywali, osiągając populację 1 080 000 w 1860 roku, w porównaniu do 566 000 w Filadelfii, 212 000 w Baltimore i 178 000 w Bostonie. Historyk Robert Albion identyfikuje cztery agresywne posunięcia nowojorskich przedsiębiorców i polityków, które pomogły mu wskoczyć na szczyt amerykańskich miast. Największe znaczenie miał kanał Erie, który rozpoczął działalność w 1825 roku, tworząc ciągłą drogę wodną z Nowego Jorku na północ do Albany przez rzekę Hudson, a następnie na zachód do Buffalo, wykorzystując nowy kanał, aby dotrzeć do Wielkich Jezior. Otworzył duży nowy rynek w północnej części stanu Nowy Jork i Starym północno-zachodnim. Nowy Jork stworzył system aukcyjny, który sprawnie i szybko sprzedawał importowane ładunki temu, kto zaoferował najwyższą cenę. Eksporterzy z Wielkiej Brytanii odkryli, że Nowy Jork oferuje najlepsze ceny za swoje towary, a coraz częściej ignorowali Boston i Filadelfię, gdzie miejscowi kupcy próbowali narzucić wyższe marże, unikając aukcji. W 1818 roku Nowy Jork rozpoczął pierwszą na świecie regularną obsługę pakietów do Anglii linią Black Ball Line. Do 1830 roku zdominował narodową marynarkę handlową. Ambitni spedytorzy sięgnęli poza naturalne zaplecze, aby otworzyć handel przybrzeżny na dużą skalę, zwłaszcza ten, który przywiózł Południową bawełnę do Nowego Jorku na eksport do fabryk włókienniczych na Północnym Wschodzie iw Europie, a wytwarzane produkty przewoził na południe. Do 1830 roku 40 centów z każdego dolara, który młyny zapłaciły za bawełnę, trafiło do nowojorskich brokerów, aby pokryć koszty wysyłki. Główni rywale, Boston Philadelphia i Baltimore, próbowali konkurować z kanałem Erie, otwierając własne sieci kanałów i linii kolejowych; nigdy nie dogonili. Produkcja nie była głównym czynnikiem rozwoju miasta w XIX wieku-fabryki budowano głównie w miastach i mniejszych miastach z wodospadami i szybkimi rzekami, które były zaprzęgnięte do wytwarzania energii lub były bliżej dostaw węgla.

w 1792 roku grupa kupców zawarła „umowę Buttonwood” i zaczęła spotykać się pod drzewem buttonwood na Wall Street, rozpoczynając nowojorską Giełdę Papierów Wartościowych, podczas gdy epidemia żółtej febry tego lata wysłała nowojorczyków uciekających na północ do pobliskiej zdrowej Greenwich Village. W 1797 roku Aaron Burr przejął kontrolę nad Tammany Hall i wykorzystał ją do wygrania wyborów prezydenckich w 1800 roku.

w 1807 roku Robert Fulton zainicjował linię parową z Nowego Jorku do Albany, która przyspieszyła ruch ładunków i pasażerów w górę rzeki. Drewno i węgiel były głównymi produktami sprowadzanymi do Nowego Jorku. Założenie regularnych promów parowych pobudziło rozwój Brooklynu, który został założony jako miasto w 1834 roku.

3 września 1821 roku huragan Norfolk i Long Island wywołał gwałtowny sztorm o wysokości 13 stóp w ciągu godziny, co doprowadziło do rozległych powodzi na południe od Canal Street, ale odnotowano niewiele ofiar śmiertelnych. Szacuje się, że huragan był zdarzeniem kategorii 3 i dotarł do Jamaica Bay, co czyni go jedynym huraganem w historii, który bezpośrednio uderzył w Nowy Jork.

w 1824 r.w Greenwich Village doszło do zamieszek pomiędzy irlandzkimi protestantami i katolikami, po paradzie członków Orange Order. Był to prekursor zamieszek pomarańczowych z 1870 roku.

imigranci zapewnili gotowy zasób dla tych, którzy sprzeciwiają się zniesieniu niewolnictwa. Często prowadzili je gangsterzy z Bowery i Five Points. 7 lipca 1834 roku rozpoczęła się seria zamieszek, które zakończyły się zniszczeniem kościoła św.

w 1831 roku, wraz z rozwojem miasta, przy Washington Square w Greenwich Village założono Uniwersytet Nowojorski, obecnie Uniwersytet Nowojorski. Pierwsza z serii epidemii cholery rozpoczęła się w 1832 roku. W 1835 roku, wraz z epidemią, Manhattan był w ferworze pierwszego boomu budowlanego.

wielki pożar z 1835 roku, widziany z Williamsburgh.

16 grudnia 1835 roku wybuchł wielki pożar Nowego Jorku. Temperatura byĹ 'a poniĺľej Zera (F), A wiaĺ’ y wiatry o sile wichru. Strażacy, niektórzy wezwani z tak odległej Filadelfii, byli początkowo bezradni do walki z ogniem napędzanym wiatrem z powodu linii oblodzenia i pomp. Pożar zrównał 50 akrów (200 000 metrów kwadratowych) w dzielnicy finansowej. Niektóre towary były przewożone do kościołów, które uważano za Ognioodporne, ale kilka z nich i tak spłonęło. Ostatecznie ogień opanowano wysadzając budynki znajdujące się na drodze pożaru.

wielu kupców, którzy stracili swoje sklepy, myślało, że będą objęci ubezpieczeniem, ale ogromne straty, a w wielu przypadkach zniszczenie siedziby firmy ubezpieczeniowej w dzielnicy finansowej, zbankrutowały firmy ubezpieczeniowe, a znaczna część strat nie została pokryta.

pożary tego okresu i zwiększone zapotrzebowanie na wodę dla przemysłu doprowadziły do budowy wodociągu Croton w latach 1837-1842. Akwedukt przyniósł świeżą wodę z zapory Croton w północnym hrabstwie Westchester przez High Bridge do zbiornika odbiorczego między 79th Street i 86th Street oraz szóstą i siódmą Aleją. Ze zbiornika odbiorczego woda płynęła do zbiornika dystrybucyjnego, lepiej znanego jako zbiornik Croton. Akwedukt został otwarty 14 października 1842 roku, z wielkim świętem. Obecni byli m.in. prezydent John Tyler, byli prezydenci John Quincy Adams i Martin van Buren oraz gubernator Nowego Jorku William H. Seward.

szybki rozwój miasta został ponownie przerwany przez panikę z 1837 roku. Miasto odzyskało i w połowie wieku stało się finansową i handlową stolicą półkuli zachodniej.

wielki pożar Nowego Jorku w 1845 r.zniszczył 345 drewnianych budynków w dzielnicy finansowej.

linia kolejowa Hudson River Railroad (która przerodziła się w New York Central) została otwarta 3 października 1851; przedłużono Kolej Mohawk and Hudson Railroad, pierwszą kolej zbudowaną w stanie, na południe do Nowego Jorku.