Ludwik XVIII, zwany także (do 1795) Louis-Stanislas-Xavier, Comte (count) de Provence, (ur. ok. 17, 1755, Wersal, Ks.- zmarł we wrześniu. 16 grudnia 1824 w Paryżu) – tytularny król Francji w latach 1795, a właściwie w latach 1814-1824, z wyjątkiem przerwy Stu Dni, podczas których Napoleon próbował odzyskać swoje imperium.

Ludwik był czwartym synem delfina Ludwika, syna Ludwika XV i otrzymał tytuł comte De Provence; po śmierci dwóch starszych braci i wstąpieniu pozostałego starszego brata na tron Ludwika XVI w 1774 roku został dziedzicem. Narodziny dwóch synów Ludwika XVI chwilowo jednak przerwały jego Królewskie ambicje. Gdy wybuchła rewolucja w 1789 roku, pozostał w Paryżu, prawdopodobnie w celu wykorzystania sytuacji jako kandydat królewski, ale uciekł z kraju w czerwcu 1791 roku.

nie troszcząc się o bezpieczeństwo Ludwika XVI i Marii Antoniny, którzy zostali uwięzieni w Paryżu, Hrabia Prowansji wydał bezkompromisowe manifesty kontrrewolucyjne, organizował Stowarzyszenia Emigracyjne i szukał wsparcia innych monarchów w walce z rewolucją. Gdy król i Królowa zostali straceni w 1793, ogłosił się regentem dla swojego bratanka, delfina Ludwika XVII, po którego śmierci w czerwcu 1795 ogłosił się Ludwikiem XVIII.

w latach 1795-1814 Ludwik wędrował po Europie, przebywając w Prusach, Anglii i Rosji, promując sprawę rojalistyczną, jednak wydawało się to beznadziejne po proklamacji Napoleona cesarzem w 1804 roku. Mimo trudnej sytuacji finansowej, odmówił abdykacji i przyjął emeryturę od Bonapartego. Po klęskach Napoleona w 1813 Ludwik wydał manifest, w którym obiecał uznać niektóre skutki rewolucji w odrodzonym reżimie Burbonów. Kiedy wojska alianckie wkroczyły do Paryża w marcu 1814 roku, genialny dyplomata Talleyrand był w stanie wynegocjować odbudowę, a 3 maja 1814 roku Louis został przyjęty z radością przez zmęczonych wojną Paryżan.

2 maja Ludwik XVIII oficjalnie obiecał monarchię konstytucyjną, z dwuizbowym parlamentem, tolerancją religijną i konstytucyjnymi prawami dla wszystkich obywateli. Wynikająca z tego Charte Constitutionnelle została przyjęta 4 czerwca 1814 roku. Konstytucyjne eksperymenty Ludwika zostały jednak przerwane przez powrót Napoleona z Elby. Po tym, jak Marszałek Michel Ney uciekł przed Napoleonem 17 marca 1815 roku, król uciekł do Gandawy. Powrócił dopiero 8 lipca, po Waterloo.

panowanie Ludwika XVIII było pierwszym eksperymentem Francji w rządzie parlamentarnym od czasów rewolucji. Król posiadał władzę wykonawczą i miał „inicjatywę ustawodawczą”, podczas gdy parlament w dużej mierze doradczy głosował nad ustawami i zatwierdzał budżet. Ustawodawca miał jednak silną prawicową, rojalistyczną większość. Pod wpływem swojego faworyta, Éliego Decazesa, który został premierem w 1819 roku, król sprzeciwił się ekstremizmowi ultrów, którzy byli zdeterminowani, aby zniszczyć wszelkie ślady rewolucji, i rozwiązał parlament we wrześniu 1816 roku. Jednak po 1820 roku ultrasowie sprawowali coraz większą kontrolę i udaremnili większość prób uleczenia ran rewolucji przez Ludwika. Po jego śmierci następcą został jego brat, hrabia d ’ Artois, jako Karol X.