w ekonomii hipoteza Fishera (czasami nazywana efektem Fishera) jest propozycją Irvinga Fishera, że rzeczywista stopa procentowa jest niezależna od środków pieniężnych, w szczególności nominalnej stopy procentowej i oczekiwanej stopy inflacji. Termin „nominalna stopa procentowa” odnosi się do rzeczywistej stopy procentowej określającej kwotę, o jaką liczba dolarów lub innej jednostki waluty należnej pożyczkodawcy przez pożyczkobiorcę rośnie w czasie; termin „realna stopa procentowa” odnosi się do kwoty, o którą siła nabywcza tych dolarów rośnie w czasie—to jest realna stopa procentowa to nominalna stopa procentowa skorygowana o wpływ inflacji na siłę nabywczą wpływów z kredytu.

zależność między współczynnikami nominalnymi i rzeczywistymi jest w przybliżeniu określona przez równanie Fishera, które wynosi

r = i − π e . {\displaystyle r = i- \ pi ^{e}.}

oznacza to, że rzeczywista stopa procentowa ( r {\displaystyle r} ) jest równa nominalnej stopie procentowej ( i {\displaystyle i} ) minus oczekiwana stopa inflacji ( π E {\displaystyle \pi ^{e}} ). Równanie jest przybliżeniem. Różnica między tym a absolutnie poprawnym równaniem jest bardzo mała, chyba że stopa procentowa lub inflacja są bardzo wysokie lub są stosowane przez długi okres czasu. Dokładne stwierdzenie, wyrażone za pomocą ciągłego mieszania, wynosi

1 + i = ( 1 + r ) × ( 1 + π E ) {\displaystyle 1+i=(1+r)\times (1+\pi ^{e})}

Jeśli Rzeczywista szybkość r {\displaystyle r}

r przyjmuje się, zgodnie z hipotezą Fishera, że jest stała, nominalna szybkość i {\displaystyle i} musi zmienić punkt za punkt, gdy π E {\displaystyle \pi ^{e}} wzrasta lub spada. W związku z tym efekt Fishera stanowi, że nastąpi dostosowanie nominalnej stopy procentowej jeden do jednego do oczekiwanej stopy inflacji. Implikacja domniemanej stałej stopy realnej polega na tym, że wydarzenia monetarne, takie jak działania polityki pieniężnej, nie będą miały wpływu na gospodarkę realną—na przykład nie będą miały wpływu na rzeczywiste wydatki konsumentów na przedmioty trwałego użytku oraz przedsiębiorstw na maszyny i urządzenia.

niektóre sprzeczne modele twierdzą, że na przykład wzrost oczekiwanej inflacji zwiększyłby bieżące realne wydatki uzależnione od dowolnej stopy nominalnej, a tym samym zwiększyłby dochód, ograniczając wzrost nominalnej stopy procentowej, który byłby niezbędny do ponownego zrównoważenia popytu na pieniądz z podażą pieniądza w dowolnym momencie. W tym scenariuszu wzrost oczekiwanej inflacji π E {\displaystyle \pi ^{e}} skutkuje tylko mniejszym wzrostem nominalnej stopy procentowej i {\displaystyle i} , a tym samym spadkiem rzeczywistej stopy procentowej r {\displaystyle r} . Twierdzono również, że hipoteza Fishera może się załamać w czasach zarówno luzowania ilościowego, jak i dokapitalizowania sektora finansowego.