Articles

EV1144Pollyanna syndroom in psychotherapie-of pseudotherapie. Counseling, troosten of namaak?

Pollyanna syndroom, de naam is ontleend aan een boek met dezelfde titel, betekent “een overdreven of blind optimistische persoon.”Het voorkomen en gevaar van dergelijke attitudes in psychotherapie wordt besproken. Dergelijke houdingen kunnen zowel bij patiënten als bij hun therapeuten voorkomen. Een van hen kan zeggen: “het zal niet zo slecht zijn…”hij probeert niet zichzelf te troosten, maar de andere partij. Het belangrijkste doel van psychotherapie is om het nemen van verantwoordelijkheid en beslissingen te vergemakkelijken. Maar er zijn ook andere doelen, identiek aan die toegeschreven aan de filosofie in de oudheid, namelijk, “om de ziel te behandelen” of, klinisch gesproken, om troost te bieden. Dit wordt meestal bereikt door betekenis en doel toe te kennen aan lijden en tegenslagen. In de krant bespreek ik hoe de therapeut de valkuil van het zijn en het dwingen van de patiënt kan vermijden om “optimistisch, positief en sterk” te zijn wanneer de situatie niet noodzakelijk een dergelijke houding rechtvaardigt. Filosofie kan hierbij helpen. Men kan theodicie toepassen, dat wil zeggen de filosofische poging om het kwaad dat in Gods wereld bestaat uit te leggen en te rechtvaardigen. Een andere mogelijkheid is de Ericksoniaanse benadering van gebruik, paradoxale interventie, het gebruik van metaforen en hypnotische technieken om de patiënt te laten komen met zijn eigen, intieme middelen vergemakkelijken herstel. Logotherapie, die een existentiële benadering is, wordt aanbevolen, als zodanig of als onderdeel van REBT. Kortom, het verschil tussen een ineffectieve en een effectieve aanpak is het verschil tussen optimistisch en realistisch zijn.